هر آنچه که باید درمورد پردازنده های نسل یازدهم اینتل Rocket Lake بدانید

پردازنده های نسل یازدهمی Rocket Lake شرکت Intel قرار است جهش بزرگی را نسبت به نسل‌های قبل خود ارائه کنند، در واقع از زمان معرفی خانواده Skylake در سال 2015 ما تغییرات بزرگی را در هر نسل شاهد نبودیم و می‌توان گفت با آمدن نسل 11 تیم آبی قصد دارد گام بزرگی را در این زمینه بردارد.

تا پیش از معرفی رسمی، ما اطلاعات و جزئیات مختلفی را از این پردازنده‌ها شاهد بودیم. این سری اولین پلتفرم Intel به حساب می‌آید که قرار است از رابط PCIe 4.0 پشتیبانی کند و همچنین در کنار آن نرخ IPC نیز با جهش 19 درصدی در این پردازنده‌ها همراه شده است.

پردازنده های Rocket Lake مجموعه‌ جالبی از معماری هسته و فناوری‌های جدید را با خود به همراه دارند. این پردازنده‌ها بر اساس معماری هسته 14 نانومتری Cypress Cove توسعه یافته‌اند که نسبت به نسل قبل خود پیشرفت‌های زیادی به همراه خواهند داشت. با توجه به ارقام و بنچمارک‌های منتشر شده باید دید عملکرد نسل 11 در برابر پردازنده‌های مبتنی بر معماری Zen 3 شرکت AMD چگونه خواهد بود. البته، از آنجایی که پردازنده‌های AMD از تعداد هسته بیشتری برخوردار هستند باید دید آیا این مورد می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا تاج و تخت پادشاهی را در بخش گیمینگ حفظ کند یا خیر؟ زیرا پردازنده های Rocket Lake همچنان به 8 هسته محدود شده‌اند.

فناوری ساخت 14 نانومتری

به لطف استفاده از هسته‌های Cypress Cove شاهد پیشرفت‌های زیادی در معماری نسل جدید پردازنده‌های Intel هستیم. در واقع این شرکت هسته‌های Cypress Cove را بر مبنای هسته‌های 10 نانومتری Sunny Cove ساخته است. اگرچه این معماری بر اساس فرآیند ساخت پیشرفته‌تری ساخته شده، اما علت چنین اقدامی (استفاده از فناوری ساخت 14 نانومتری) از سوی اینتل این است که آن‌ها توانایی ساخت تراشه با لیتوگرافی 10 نانومتری را ندارند.

زمانی که شما هسته‌های پردازنده و گرافیک را بر مبنای لیتوگرافی 10 نانومتری بسیار متراکم طراحی کرده و سپس بخواهید آن‌ها را روی فرآیند ساخت 14 نانومتری تبدیل کنید، طبیعتاً فضای بیشتری را اشغال می‌کنند و به همین دلیل تراشه‌های دسکتاپ نسل یازدهمی Rocket Lake نمی‌توانند به سادگی 10 هسته را در کنار هسته‌های گرافیکی جدید در یک قالب قرار دهند. به عبارت دیگر، پردازنده پرچمدار Core i9 11900K حداکثر 8 هسته خواهد داشت، در حالی که پردازنده نسل دهمی Core i9 10900K دارای 10 هسته بود.

رابط PCIe 4.0

یکی از ویژگی‌های مهمی که در پردازنده‌های Rocket Lake وجود دارد مربوط به پشتیبانی از رابط PCIe 4.0 است که از طریق آن می‌توانید به 2 برابر پهنای باند بیشتر نسبت به رابط PCIe 3.0 دست پیدا کنید. اساساً پشتیبانی از PCIe 4.0 جزو نکات قابل توجه پردازنده‌های Rocket Lake به شمار می‌رود. با استفاده از این فناوری نه تنها می‌توانید از تمام پتانسیل اس اس دی های جدید Samsung 980 Pro و WD Black SN850 استفاده کنید، بلکه سرعت انتقال داده‌ها با پیشرفت قابل توجهی خواهد داشت. در همین حال، شرکت مایکروسافت هم از فناوری DirectStorage خود برای سیستم عامل ویندوز رونمایی کرد که از طریق آن سازندگان بازی می‌توانند زمان بارگذاری بازی‌ها را به شکل قابل توجهی کاهش دهند.

به طور طبیعی، استفاده از پردازنده نسل یازدهمی Rocket Lake با یک مادربرد قدیمی از سری 400 به معنای از دست دادن برخی ویژگی‌های جدید است، اما پشتیبانی از رابط PCIe 4.0 از این ویژگی‌ها نیست. از نظر فنی، مادربردهای سری 400 بصورت سخت افزاری از رابط PCIe 4.0 برخودار هستند، حتی در صورتی که پردازنده های نسل دهمی Comet Lake از چنین چیزی پشتیبانی نکنند.

به عبارت دیگر، بسته به نوع مادربردی که دارید ممکن است بُرد مورد نظر از رابط PCIe 4.0 به خوبی پشتیبانی کند، اما اینتل گفت که آن‌ها نمی‌توانند تضمین دهند چنین ویژگی در حال حاضر برای تمام مادربردهای سری 400 فعال شود. بنابراین، بهترین کار این است که ابتدا بررسی کنید مادربرد شما از چنین قابلیتی برخوردار خواهد بود یا خیر.

چرا استفاده از PCIe 4.0 مهم است؟

اینتل عنوان کرد که سه چیپست جدید سری 500 شامل H570، B560 و Z590 می‌توانند به 20 خط PCIe 4.0 دسترسی داشته باشند. در همین حال، چیپست پایین رده H510 تنها 16 خط PCIe 4.0 ارائه می‌دهد. برای مقایسه این مورد در برابر چیزی که شرکت AMD ارائه می‌کند، بهتر است بدانید مادربردهای میان رده B550 حداکثر از 20 خط PCIe 4.0 پشتیبانی می‌کنند و برای مادربرد پرچمدار X570 نیز این عدد به 16 خط محدود می‌شود. همچنین، مادربردهای پایین رده A520 شرکت AMD به هیچ وجه از PCIe 4.0 پشتیبانی نمی‌کنند. در نتیجه، چنین چیزی برای خانواده جدید اینتل می‌تواند یک مزیت بزرگ محسوب شود.

به طور کلی هرچه به تعداد خطوط PCIe 4.0 بیشتری دسترسی داشته باشید، فضای بیشتری برای سایر دستگاه‌های مبتنی بر PCIe 4.0 مانند اس اس دی و کارت گرافیک در اختیار شما قرار می‌دهد تا بجای چیپست مادربرد، مستقیماً به پردازنده متصل شوند تا از این طریق عملکرد آن‌ها افزایش یابد.

همچنین، باید به این نکته توجه داشته باشید که تعداد دقیق خطوط PCIe 4.0 در هر مادربرد متفاوت بوده، اما نکته خوبی که در این زمینه وجود دارد این است که اینتل پشتیبانی از خطوط PCIe 4.0 بیشتر را به مادربردهای بالا رده و البته گران قیمت Z590 خود محدود نکرده و پشتیبانی از 20 خط PCIe 4.0 را می‌توان در طیف گسترده‌ای از مادربردهای میان رده این شرکت نیز مشاهده کرد.

پشتیبانی از رابط PCIe 4.0 در مادربردهای Z490

انتظار می‌رفت پشتیبانی از رابط PCIe 4.0 تنها برای مادربرد Z590 در دسترس باشد، اما بنا به گفته Intel برخی مادربردهای سری Z490 (در صورتی که سازنده مادربرد چنین ویژگی را در محصول خود ارائه کند) نیز از نسل چهارم رابط PCIe پشتیبانی خواهند کرد. در ادامه توجه شما را به مقاله معرفی استاندارد PCIe جلب می‌کنیم. لازم به ذکر است که پیش از این شرکت‌هایی مانند MSI، ایسوس و Biostar پشتیبانی از PCIe 4.0 را برای مادربردهای Z490 خود اعلام کرده بودند.

آخرین ویژگی قابل توجه در پردازنده‌های Rocket Lake و مادربردهای سری 500 مربوط به پشتیبانی گسترده‌تر از اتصال x8 از پردازنده به چیپست است. این مورد باید به شما کمک کند تا هرگونه محدودیت و تنگنای احتمالی را از کارت‌هایی که از طریق اسلات PCIe متصل می‌شوند یا چندین اس اس دی پر سرعت که به صورت مستقیم از طریق خطوط PCIe به مادربرد متصل نشده‌اند را برطرف کند.

پیشنهاد گسترده Intel در نسل جدید

اینتل برای نسل جدید خود 18 مدل تراشه مختلف را به کاربران خود پیشنهاد می‌کند. این لاین آپ از پردازنده 6 هسته‌ای Core i7 11400T کم مصرف با فرکانس افزایشی 3.7 گیگاهرتز شروع شده و تا پردازنده 8 هسته‌ای Core i9 11900K با فرکانس افزایشی تک هسته 5.3 گیگاهرتز به همراه فرکانس افزایشی 4.8 گیگاهرتز برای تمام هسته‌ها ادامه دارد.

نکته قابل توجه درباره سری میان رده Core i5 پردازنده‌های Rocket Lake این هست که تمام آن‌ها با 6 هسته از Hyper Threading نیز برخودار خواهند بود. همچنین، برای کسانی که با توجه به بودجه خود به دنبال گزینه بهتری هستند، Intel مجموعه‌ای از تراشه‌های Comet Lake Refresh را برای آن‌ها در نظر گرفته است. این مدل‌ها شامل پردازنده 2 هسته‌ای Pentium Gold تا پردازنده‌های 4 هسته‌ای Core i3 را شامل می‌شود و همچنین همه آن‌ها دارای Hyper Threading نیز خواهند بود.

آیا برخورداری از 8 هسته به معنای کندتر بودن آن است؟

در واقع برخی وظایف و کارهایی وجود دارد که پردازنده پرچمدار 10 هسته‌ای نسل دهمی 10900K Core i9 می‌تواند عملکرد بهتری در مقایسه با پردازنده پرچمدار 8 هسته‌ای و نسل یازدهمی Core i9 11900K داشته باشد. همچنین، برخی وظایف دیگر از جمله عملکرد چند رشته‌ای وجود خواهند داشت که پردازنده‌ Rocket Lake در آن‌ها بهتر (به ویژه با کارایی بهبود یافته آن) ظاهر می‌شود.

اینتل ادعا می‌کند به لطف معماری هسته جدید Cypress Cove، نرخ IPC پردازنده‌های نسل جدید آن‌ها تا 19 درصد بهبود پیدا کرده است. در سطوح بالاتر، این مورد اساساً به معنای این است که تراشه جدید می‌تواند 19 درصد کارآمدتر باشد. ما گفتیم «می‌تواند»، زیرا اندازه گیری عملکرد بر اساس نرخ IPC و کارایی همیشه تضمین کننده سود بیشتر نیست، اما به طور کلی می‌تواند راندمان کلی را بهبود ببخشد.

بصورت کلی اندازه گیری نرخ IPC به عنوان معیار مناسبی برای مقایسه عملکرد سری Rocket Lake با پردازنده‎های Ryzen 5000 نیست. در نتیجه، نمی‌توان درصدهای اعلام شده را با ارقام موجود در پردازنده AMD یکی دانست.

آیا پردازنده‌های Rocket Lake از سری Ryzen 5000 سریع‌تر هستند؟

جای هیچ تعجبی نیست که تراشه‌های نسل یازدهم اینتل عملکرد سریع‌تری را در مقایسه با نسل 10 ارائه کنند. اما وضعیت در مورد قیاس با AMD و پردازنده‌های Ryzen 5000 چگونه است؟ Intel ادعا می‌کند در دو زمینه عملکرد بازی و ذخیره سازی نسبت به حریف خود برتری دارد.

تیم آبی در آزمایش‌های مقایسه‌ای به این نتیجه رسیده است که عملکرد PCIe 4.0 در پردازنده‌های Rocket Lake حدود 11 درصد از سریع‌تر از پردازنده‌های Ryzen 5000 است. در رویداد CES 2021 نیز Intel هفت بازی مختلف را به نمایش گذاشت که در آن به عملکرد بهتر Core i9 11900K نسبت به Ryzen 9 5900X اشاره داشت.

اما بر اساس نتایجی که توسط سایت‌های معتبر انجام شده قصد داریم این ادعا را بررسی کنیم. وب سایت Tomshardware در مقایسه‌ای سعی کرد توانایی Core i5 11600K را در برابر Ryzen 5 5600X بسنجد. در بخش گیمینگ و با توجه به نتایج بدست آمده شاهد هستیم که علاوه بر 11600K، باقی پردازنده‌های رده بالای سری Rocket Lake در بازی‌های Borderlands 3، Far Cry 5 و Hitman 2 عملکرد به مراتب بهتری را نسبت به رقیب خود ارائه می‌کنند. از طرفی، در بازی‌هایی مانند Red Dead Redemption 2، Project Cars 3 و Shadow of the Tomb Raider تیم قرمز پیروز میدان بود.

آیا ادعای اینتل واقعیت دارد؟

خانواده‌های Ryzen 5 و Core i5 جزو محبوب‌ترین تراشه‌های گیمینگ هستند و با توجه به پیشرفت‌های بزرگی که در معماری هسته Zen 3 و Cypress Cove مشاهده کردیم، این پردازنده‌های میان رده می‌توانند با کارت گرافیک‌های سریع و البته جدید RTX 30 نیز به خوبی هماهنگ شوند.

در رزولوشن 1080p پردازنده Core i5 11600K از افزایش راندمان قابل توجهی نسبت به مدل قبلی خود، یعنی 10600K برخوردار است. اما، در طول دوره آزمایش Ryzen 5 5600X بصورت کلی 7.8 درصد سریع‌تر بود. با اورکلاک 11600K شاهد این هستیم که پردازنده Ryzen 5 5600X (بدون اورکلاک) در بعضی موارد از حریف خود عقب افتاد و در صورتی که 5600X اورکلاک شود باز هم 3.6 درصد سریع‌تر از 11600K است.

(برای مشاهده تصاویر در اندازه اصلی، کافی است روی آن‌ها کلیک کنید.)

همانطور که انتظار می‌رفت، فاصله عملکرد بین این دو پردازنده در رزولوشن 1440p کاهش پیدا کرد. در این بخش 5600X باز هم 3.3 درصد سریع‌تر بود، اما بعد از اورکلاک هر دو مدل شاهد عملکرد مساوی بودیم. همچنین، باید توجه داشته باشید که قیمت 11600K تا 14 درصد کم‌تر از 5600X است (299 دلار در برابر 262 دلار برای مدل K). علاوه بر این، در صورتی که 11600KF را انتخاب کنید، بدلیل عدم برخورداری از پردازنده گرافیکی مجتمع می‌توانید این پردازنده را با قیمت 237 دلار و 26 درصد ارزان‌تر از 5600X تهیه کنید.

کدام یک پیروز میدان است؟

بطور کلی Ryzen 5 5600X عملکرد سریع‌تری را در این بنچمارک و در بخش بازی از خود به نمایش گذاشت، اما توجه داشته باشید که عملکرد این پردازنده‌ها در هر بازی متفاوت خواهد بود. به همین دلیل، ادعای اینتل چندان هم بی ربط نبود و پردازنده آن‌ها واقعاً در بعضی بازی‌ها عملکرد بهتری را ارائه می‌کند.

همچنین، بر اساس آزمایش‌های داخلی Intel مشخص شد مدل پرچمدار Rocket Lake در زمینه بازی از 3 تا 11 درصد در مقایسه با پردازنده Ryzen 9 5900X برتری دارد. به طور کلی، بنظر می‌رسد اینتل روی عملکرد سریع‌تر پردازنده‌های نسل یازدهمی خود در مقایسه با سری Ryzen 5000 حساب ویژه‌ای باز کرده است.

عملکرد بالای پردازنده‌های Rocket Lake تنها به بخش گیمینگ محدود نمی‌شود!

به نظر می‌رسد عملکرد بالای پردازنده‌های نسل 11 شرکت Intel تنها به همین قسمت محدود نمی‌شود. تیم آبی همچنین بنچمارک‌هایی از عملکرد این پردازنده‌ها در سایر برنامه‌ها نشان داد. به همین ترتیب، سری Rocket Lake در برنامه Magix Vegas Pro تا 35 درصد، در برنامه فوتوشاپ تا 14 درصد و در برنامه مایکروسافت آفیس تا 8 درصد افزایش عملکرد را شاهد بودیم. به غیر از این موارد، اینتل افزایش عملکرد 38 درصدی MLPerf و افزایش 6 درصدی در برنامه SYSMark 25 نسبت به پردازنده Ryzen 9 5900X نشان داد.

البته، Intel (به همراه AMD و Nvidia) همیشه قبل از عرضه محصولات خود بهترین بنچمارک‌ها را از تراشه خود به نمایش می‌گذارند که می‌تواند گاهاً مغرضانه هم باشد. چنین شرکت‌هایی سعی می‌کنند برای نشان دادن قدرت تراشه خود به سراغ برنامه‌هایی بروند که سازگاری بیشتری با محصول آن‌ها دارد. به عنوان مثال، برنامه‌ای مانند Magix Vegas Pro، فتوشاپ و مایکروسافت آفیس روی پردازنده‌های نسل 11 بهتر اجرا می‌شود که همین مورد می‌تواند یک مزیت بزرگ برای Intel باشد.

دلیل چنین سازگاری می‌تواند به سابقه و قدمت اینتل مربوط باشد که باعث می‌شود بیشتر برنامه‌ها با پردازنده‌های آن سازگاری بهتری داشته باشند. به عنوان مثال محصولات خانواده ادوبی (Adobe) از پردازنده گرافیکی داخلی اینتل برای فعالسازی فناوری Quick Sync استفاده می‌کنند. در ادامه قصد داریم ببینیم وضعیت عملکرد پردازنده‌های Rocket Lake در اجرای برنامه چگونه است.

ادعای اینتل درست بود!

آزمون‌های این بخش به دو قسمت تک و چند رشته تقسیم شده است تا بتوانیم بهتر در رابطه با عملکرد پردازنده جدید اینتل صحبت کنیم. پردازنده Core i5 11600K در هر دو حالت استاندارد و اورکلاک شده توانست بترتیب 3.8 و 1 درصد نسبت به Ryzen 5600X پیشتاز باشد. با توجه به نمودارها، واضح است که تراشه Rocket Lake در عملیات تک رشته و خصوصاً در آزمایش‌های سایت Tom’s Hardware عملکرد بسیار خوبی را از خود بجا گذاشت.

(برای مشاهده تصاویر در اندازه اصلی، کافی است روی آن‌ها کلیک کنید.)

همانطور که احتمالاً می‌دانید، پردازنده‌های سری Ryzen مدت‌هاست در عملیات چند رشته‌ای بی رقیب بودند و حالا باید تراشه تازه نفس اینتل می‌تواند در این مبارزه برنده شود یا خیر؟ در کمال تعجب، عملکرد پردازنده Core i5 11600K در حالت استاندارد 2.5 برابر سریع‌تر از 5600X است و پس از اورکلاک هر دو تراشه باز هم تراشه تیم آبی با اختلاف 1.8 درصدی پیروز میدان شد.

(برای مشاهده تصاویر در اندازه اصلی، کافی است روی آن‌ها کلیک کنید.)

باز هم لازم به ذکر است که نتایج بدست آمده در پردازنده و برنامه‌های مختلف متفاوت خواهد بود. با این حال، Core i5 11600K عملکرد بسیار خوبی را (با توجه به برچسب قیمتی ارزان‌تر) به نمایش گذاشت. بطور کلی، Core i5 11600K در هر دو عملیات تک و چند رشته‌ای توانست برنده این رقابت باشد.

فروش پیش از عرضه پردازنده‌های Rocket Lake

پردازنده Core i7 11700K چند هفته قبل عرضه رسمی توسط یک خرده فروشی آلمانی به فروش رسید و به همین علت گروهی از وب سایت‌ها توانستند به این مدل دسترسی داشته باشند و نظرات خود را راجع به آن بنویسند. نتایج بدست آمده از بررسی‌های انجام شده روی این پردازنده نشان داد عملکرد Core i7 11700K در زمینه بازی ناامید کننده است که همین مورد می‌تواند پیشتازی سری Ryzen 5000 را در زمینه گیمینگ حفظ کند.

پیش‌تر عملکرد پردازنده 11700K را در بنچمارک گیمینگ مشاهده کرده بودیم. در یک بنچمارک جداگانه، عملکرد پردازنده اینتل در چند بازی مختلف بررسی شد که در ادامه بیشتر به جزئیات آن می‌پردازیم. با Hitman 2 شروع می‌کنیم، بر اساس آزمایشات بدست آمده نسخه معمولی 11700 و K تنها 2 فریم بر ثانیه با یکدیگر تفاوت دارند و همچنین پردازنده 5800x با اختلاف بیشترین فریم ریت را به خود اختصاص داده است.

(برای مشاهده تصاویر در اندازه اصلی، کافی است روی آن‌ها کلیک کنید.)

عملکرد 11700K خوب یا بد؟

در بازی Horizon Zero Dawn شاهد رقابت تقریباً برابر میان پردازنده Rocket Lake با 5800X هستیم. این روند در بازی Dirt 5 به شکل غیر منتظره‌ای جالب بود، زیرا 11700K توانست با اختلاف 8 درصدی Ryzen 5800x را پشت سر بگذارد. با اجرای بازی Shadow of the Tomb Raider نیز متوجه شدیم 5800X در دو بخش CPU Games و CPU Render سریع‌تر از 11700K است.

با توجه به نتایج، عملکرد گیمینگ این پردازنده قابل قبول است، اما در مواردی Ryzen 5800X نسبتاً بهتر بود. ما حتی برای تست پایداری عملکرد این پردازنده در زمان اجرای Borderlands 3 چندین برنامه را در پس زمینه باز گذاشتیم و در نهایت متوجه کند شدن عملکرد 11700K بودیم و بصورت میانگین شاهد کاهش 6 درصدی نرخ فریم ریت بودیم. با این حال، پردازنده 11700K گزینه بدی برای گیمینگ نیست و می‌تواند به خوبی از پس اجرای بازی‌ها بر بیاید.

یکی از ویژگی‌های خوبی که در تراشه‌های Rocket Lake دریافت خواهید کرد پشتیبانی از دستورالعمل‌های AVX512 به همراه DL Boost و VNNI است. این موارد مجموعه‌ای از قابلیت‌های اختصاصی برای پردازش‌های محاسباتی بوده که برای یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی بسیار مفید خواهد بود.

خط و نشان Intel برای رقبای تازه وارد!

در اواسط ماه آوریل شرکت Nvidia در مراسم GTC 2021 سرانجام از پردازنده سرور خود با اسم Grace رونمایی کرد که از نظر عملکرد احتمالاً حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. در همین راستا، پت گلسینجر مدیر عامل اینتل بیانیه‌ای صادر کرد که از حرف‌های او می‌شود فهمید که او و تیمش از ورود رقیب جدید حسابی احساس خطر کرده‌ است. البته گلسیجر در بخشی از صحبت‌های خود به رهبری بی چون و چرای تیم آبی در بخش هوش مصنوعی صحبت کرد که با توجه به گفته‌های بالا می‌توانیم منظور او را به خوبی درک کنیم.

ارائه AVX512 برای پلتفرم دسکتاپ

اینتل در ابتدا پشتیبانی از AVX512 را برای پردازنده‌های گران قیمت و رده بالای Core X، لپ تاپ های مبتنی بر پردازنده‌های نسل دهمی Ice Lake و همچنین تراشه‌های نسل یازدهمی Tiger Lake ارائه کرد. حال، این ویژگی قرار است در پردازنده‌های دسکتاپ Rocket Lake نیز مورد استفاده قرار بگیرد. در حال حاضر وجود چنین ویژگی در پردازنده Tiger Lake نتایج خارق العاده‌ای را ثبت کرده و به سادگی می‌تواند با کمک این ویژگی تراشه‌های Ryzen 5000 و تراشه M1 شرکت اپل را شکست دهد.

همچنین، Intel برای مقابله با پردازنده‌های لپ تاپ Ryzen 5000 قصد دارد مدل Refresh پردازنده‌های Tiger Lake-U و Tiger Lake-H را عرضه کند که البته انتظار نمی‌رود شاهد بهبودهای چشمگیری در این بخش باشیم.

حافظه رم برای سری Rocket Lake بسیار مهم است

پردازنده‌های Rocket Lake از یک کنترلر حافظه مجتمع برخوردار هستند که مهندسان اینتل آن را بسیار خاص می‌دانند. از جمله امکاناتی که این ویژگی در اختیار ما می‌گذارد می‌توان به پشتیبانی از Gear 1 و Gear 2 در رم DDR4 اشاره کرد. Gear 1 نسبت 1:1 و Gear 2 نسبت 2:1 بین کنترلر و رم را نشان می‌دهد که کارکرد آن مشابه دنده ماشین است.

به عنوان مثال، اگر موتور ماشین شما در 30 مایل حدود 3000 دور بر دقیقه کار کند، برای رسیدن به سرعت 60 مایل در ساعت باید موتور را به 6000 دور بر دقیقه با نسبت 1:1 برسانید. در Gear 2 (یا همان دنده 2) با نسبت 2:1 موتور ماشین می‌تواند در 3000 دور بر دقیقه باقی بماند، در حالی که ماشین با سرعت 60 مایل بر ثانیه حرکت می‌کند. بنا به گفته اینتل، میزان تأخیر رم نیز قرار است بهبود پیدا کند، بنابراین کاربران می‌توانند از بین دو گزینه تأخیر کم یا فرکانس بالاتر یکی را بسته به نیاز خود انتخاب کرده تا به پهنای باند بیشتری در پردازنده Rocket Lake دست پیدا کنند.

البته، Intel در یک تصمیم جنجال برانگیز اعلام کرد پشتیبانی از Gear 1 تنها برای Core i9 11900K در دسترس خواهد بود. همچنین، تیم آبی اشاره کرد که پردازنده Core i7 10700K تنها در صورتی از Gear 2 پشتیبانی می‌کند که از رم DDR4 با فرکانس 3200 مگاهرتز استفاده کنید و اگر قصد استفاده از Gear 1 داشته باشید، تنها با رم DDR4 به همراه فرکانس کندتر 2933 مگاهرتز قابل اجرا خواهد بود.

آنچه باید درمورد چیپست‌های سری 500 بدانید

ما از قبل اطلاع داشتیم که پردازنده‌های Rocket Lake در کنار خانواده جدید چیپست‌های مادربرد سری 500 عرضه می‌شوند. حال، جزئیات جدید به ما نشان می‌دهد که این سری از چه ویژگی‌هایی استفاده خواهند کرد. یکی از نکات بسیار خوب در رابطه با سری 500 این هست که امکان سازگاری با پردازنده‌های نسل 10 در این محصولات نیز امکان پذیر است.

در مجموع چهار چیپست برای سری 500 شامل Z590، B560، H570 و H510 عرضه می‌شوند که همه آن‌ها از سوکت LGA 1200 مشابه با پردازنده‌های Comet Lake استفاده می‌کنند. در حال حاضر، بسیاری از مادربردهای مبتنی بر چیپست Z590 هم‌اکنون برای خرید در دسترس قرار گرفته‌اند و قرار است در زمان عرضه پردازنده‌های Rocket Lake مورد استفاده قرار بگیرند. برای آشنایی با چیپست‌های مادربرد می‌توانید به این لینک مراجعه نمایید.

همچنین، با مراجعه به فروشگاه لیون کامپیوتر می‌توانید جدیدترین مادربردهای سری 500 را مشاهده کنید.

مشخصات فنی چیپست‌های سری 500 اینتل به شرح زیر است:

تمام این چیپست‌ها از رابط PCIe 4.0 پشتیبانی می‌کنند و همچنین به صورت مجزا از فناوری‌هایی مانند Wi-Fi 6E و Thunderbolt 4 برخوردار هستند. همچنین، تراشه‌های Z590، H570 و B560 از حداکثر سه درگاه USB 3.2 Gen 2×2 با پشتیبانی از سرعت 20 گیگابیت بر ثانیه بهره می‌برند. علاوه بر این، هر سه چیپست از Optane Memory شرکت Intel نیز پشتیبانی می‌کنند.

سازگاری با پردازنده‌های Comet Lake

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم پلتفرم Rocket Lake سازگاری با پردازنده‌های نسل دهمی Comet Lake است. طبیعتاً کاربران بهترین عملکرد را در این مادربردها با سری Rocket Lake تجربه خواهند کرد، اما از آنجایی که این چیپست از سوکت LGA 1200 و پیکربندی پین مشابهی استفاده می‌کند، شما می‌توانید پردازنده جدید را در مادربردهای قدیمی سری Z490 و H470 نیز بهره ببرید.

توجه داشته باشید که برای پشتیبانی از این پردازنده روی مادربرهای مذکور باید آپدیت بایوس جدید را برای مادربرد خود نصب کنید. لازم به ذکر است که تمام چیپست‌های سری 400 امکان استفاده از پردازنده‌های Rocket Lake را به شما نمی‌دهند و اینتل در بیانیه‌ای تأیید کرد چیپست‌های پایین رده B460 و H410 آن‌ها با سری Rocket Lake سازگار نخواهند بود. از طرفی، خبر خوشحال کننده برای کاربران این است که تمام پردازنده‌های نسل دهمی Comet Lake بصورت کامل با مادربردهای سری 500 سازگاری خواهند داشت.

امکان اورکلاک رم با مادربردهای ارزان قیمت

مدت‌ زیادی می‌شود که کنترلرهای رم مجتمع اینتل از محبوبیت بیشتری نسبت به AMD برخوردار هستند. ویژگی دیگری که توسط این شرکت معرفی خواهد شد مربوط به امکان اورکلاک رم و کنترلر حافظه یکپارچه به صورت هم‌زمان از طریق سیستم عامل است. هنوز جزئیات کاملی در این زمینه وجود ندارد، اما بطور بالقوه می‌توانید تغییر فرکانس رم را برای برنامه‌هایی که از افزایش پهنای باند استفاده می‌کنند و سپس کاهش سرعت رم در برنامه‌هایی که به میزان تأخیر کم‌تری نیاز دارند، مشاهده کنید.

در حال حاضر Intel رویه جالبی را در پیش گرفته و حالا اورکلاک رم در پلتفرم Intel تغییرات مثبتی به همراه داشته است. یوتیوبر معروف Jayztwocents نیز در یکی از ویدئوهای اخیرا خود توانست با پردازنده Core i9 11900K به راحتی رم DDR4 با فرکانس 4000 مگاهرتز را به راحتی روی سیستم خود اجرا کند که اگر یادتان باشد، چنین چیزی در نسل 10 غیر ممکن بود.

محدودیت‌ها کنار گذاشته می‌شود…

با استفاده از کنترلر رم پیشرفته و صحبت‌هایی که درمورد Gear 1 و 2 انجام دادیم، تعجبی ندارد که اینتل بخواهد نسبت به ارائه قابلیت اورکلاک رم در مادربردهای ارزان قیمت کوتاه بیاید و سرانجام چنین چیزی را برای این محصولات نیز در دسترس قرار دهد. در گذشته، اورکلاک رم و پردازنده به چیپست‌های سطح بالای سری Z محدود می‌شد، اما با ورود چیپست‌های جدید سری 500، سری B و H دیگر نیازی به خرید مدل‌های گران قیمت برای اورکلاک رم نیست.

Intel در حال حاضر تصمیم گرفته بسیاری از محدودیت‌هایی که در گذشته ارائه داده بود را کنار بگذارد. در گذشته، اگر مادربرد پیشرفته‌ای از سری Z داشتید و از قابلیت اورکلاک رم پشتیبانی می‌کرد، باز هم قادر به استفاده از این قابلیت نبودید مگر اینکه از پردازنده‌های K یا KF استفاده می‌کردید. حال، تیم آبی تصمیم گرفته امکان اورکلاک رم را برای تمام پردازنده‌های خود (غیر K) فراهم کند، هرچند هنوز هم اورکلاک فرکانس پردازنده تنها در سری K و KF امکان پذیر خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با پسوندهای K، KF و غیره به این لینک مراجعه کنید.

اما، نکته جالبی که اینجا وجود دارد مربوط به ارائه قابلیت اورکلاک در چیپست‌های سری B هست که باعث می‌شود ارزش خرید مادربردهای Z590 تا حدودی زیر سؤال برود. البته، به احتمال زیاد در مدل‌های پایین رده محدودیت‌هایی برای اورکلاک در نظر گرفته شده است که باعث می‌شود اگر جزو اورکلاکرهای حرفه‌ای باشید در نهایت باز هم به سراغ چیپست Z590 بروید.

آیا پردازنده‌های Rocket Lake ارزش خرید دارند؟

یک جمله قدیمی وجود دارد که می‌گوید هیچ کالای بدی وجود ندارد و فقط کالاهایی با قیمت بد وجود دارند. تهیه یک پردازنده Rocket Lake به میزان هزینه و عملکرد آن در برابر تراشه‌های AMD و تراشه‌های نسل قبل Comet Lake بستگی دارد.

با نگاهی به محصولات رده بالای Intel شاهد هستیم پردازنده Core i9 11900K با قیمت 539 دلار حدود 51 دلار از Core i9 10900K که قرار است جایگزین این مدل باشد، گران‌تر است. اما، نکته مهم‎‌تری که راجع به مدل مذکور وجود دارد این است که قیمت آن از پردازنده 12 هسته‌ای Ryzen 9 5900X (با قیمت 549 دلار) ارزان‌تر است.

ما هنوز نوانسته‌ایم قدرت و عملکرد Core i9 11900K را ارزیابی کنیم، اما تقریباً مطمئن هستیم Ryzen 9 5900X باید در زمینه عملکرد چند رشته‌ای نتایج بهتری را از خود به نمایش بگذارد، اما در عملکرد تک رشته احتمالاً عملکرد تقریباً مشابهی را میان این دو پردازنده مشاهده خواهیم کرد. البته این پایان ماجرا نیست، در حال حاضر مشکل اصلی مربوط به AMD است که باعث می‌شود بحث رقابت میان این دو شرکت داغ‌تر شود، در واقع تیم قرمز با بهبود موجودی و کاهش قیمت سری Ryzen 9 و Ryzen 7 می‌تواند به پیشتازی خود در بازار پردازنده ادامه دهد.

کدام را بخریم؟ نسل 10 یا 11

اگر شما هم جزو کسانی هستید که بین خرید دو گزینه نسل 10 و 11 دچار تردید شده‌اید، با گفت که در نسل جدید ما شاهد پشتیبانی از PCIe 4.0 و برخورداری از ویژگی‌های پیشرفته‌ای نظیر AVX-512 هستیم که در کنار سایر پیشرفت‌هایی که سری Rocket Lake خواهد داشت ممکن است ارزش خرید نسبتاً بالاتری در برابر نسل قبل داشته باشد. اما، کسانی که بودجه محدودی دارند و تنها هدفشان بازی کردن است، از دیدن پردازنده‌های Comet Lake Refresh با برچسب قیمتی بهتر قطعاً خوشحال خواهند شد.

در حال حاضر پردازنده‌های Rocket Lake به بازار عرضه شده‌اند و بزودی به بازار ایران هم راه پیدا می‌کنند. اینتل پردازنده‌‌هایی مانند Core i9 11900K با قیمت 539 دلار (نسخه KF با قیمت 513 دلار)، پردازنده Core i7 11700K با قیمت 399 دلار (نسخه KF با قیمت 374 دلار)، پردازنده Core i5 11600K با قیمت 262 دلار (نسخه KF با قیمت 237 دلار) و Core i5 11400 با قیمت 182 دلار (و نسخه F با قیمت 157 دلار) عرضه می‌کند. در حال حاضر اختلاف قیمت اعلام شده توسط سازنده با قیمت موجود در خرده فروشی‌های ایالات متحده اختلاف زیادی ندارند.

همچنین، در مقاله جداگانه قصد داریم عملکرد پردازنده‌های Comet Lake، Rocket Lake و Ryzen 5000 را با یکدیگر مقایسه کنیم.

جدول مشخصات فنی پردازنده‌های Rocket Lake به شرح زیر است: